Open Banking in Nederland: kansen en ontwikkelingen voor ondernemers

Het Nederlandse betaallandschap is lang niet zo vlak als ons daadwerkelijke landschap. Er gebeurt van alles: oude, vertrouwde systemen gaan op de schop, nieuwe spelers zoals Open Banking doen hun intrede – en ondernemers en consumenten bewegen mee.
In dit artikel focussen we ons op hoe Open Banking in Nederland is terechtgekomen, en blikken we vooruit: wordt dit de betaalmethode van de toekomst?
We bespreken de oorsprong en wetgeving, de unieke kenmerken van de Nederlandse markt, de voordelen voor bedrijven, en de verwachte ontwikkelingen in de komende jaren. Ook verkennen we waarom de adoptie in Nederland anders verloopt dan in andere Europese landen, en wat dit betekent voor jouw onderneming.
Of je nu een webshop runt, een dienstverlener bent, of gewoon nieuwsgierig bent naar de toekomst van betalingsverkeer in Nederland - dit overzicht helpt je om weloverwogen beslissingen te nemen over de rol die Open Banking kan spelen in jouw bedrijfsstrategie.
Open Banking is simpelweg een systeem waarbij klanten via hun eigen bank direct kunnen betalen op jouw website of app. In plaats van omslachtige kaartbetalingen of traditionele overboekingen gebruikt Open Banking een directe verbinding tussen de bankomgeving van je klant en jouw bedrijfsrekening.
In de praktijk werkt het zo: je klant kiest voor "betalen via bank" bij het afrekenen, selecteert zijn eigen bank, logt in via de vertrouwde bankomgeving, en keurt de betaling goed. Geen kaartgegevens invoeren, geen tussenstappen, geen extra accounts aanmaken.
Voor jou als ondernemer betekent dit: lagere verwerkingskosten (geen dure kaartnetwerken), directe bevestiging van betalingen, geen risico op terugboekingen, en een naadloze klantervaring. Bovendien kun je met toestemming van je klanten waardevolle inzichten krijgen in hun betalingsgedrag om je aanbod te verbeteren.
Dit alles is mogelijk omdat banken verplicht zijn hun systemen open te stellen (vandaar de naam "Open Banking") voor gecertificeerde betaaldiensten zoals Noda, die als veilige brug fungeren tussen jouw bedrijf en de bank van je klant.
Open Banking is meer dan alleen een technologische ontwikkeling; het vertegenwoordigt een fundamentele verschuiving in hoe we denken over financiële gegevens en diensten. De onderliggende filosofie is gebaseerd op het principe dat financiële data eigenlijk toebehoort aan de consument of het bedrijf dat deze genereert, niet aan de financiële instellingen die deze bewaren.
Traditioneel functioneerden banken als gesloten silo's van financiële informatie, waarbij klanten beperkte toegang hadden tot hun eigen gegevens en deze nauwelijks konden delen of gebruiken buiten de omgeving van hun bank. Open Banking doorbreekt die muur en creëert een ecosysteem waarin data vrij kan stromen tussen verschillende dienstverleners, maar alleen met expliciete toestemming van de eigenaar van die gegevens.
Het bredere concept van Open Finance bouwt voort op deze filosofie en breidt het uit naar alle financiële diensten, niet alleen bankrekeningen. Het omvat verzekeringen, pensioenen, investeringen en leningen. Het doel is om consumenten en bedrijven meer controle en keuzevrijheid te geven, innovatie te stimuleren door nieuwe toetreders tot de markt toe te laten, en uiteindelijk financiële diensten toegankelijker, efficiënter en persoonlijker te maken.
De verschuiving naar een open financieel landschap weerspiegelt bredere maatschappelijke trends: de beweging naar meer transparantie, het belang van gegevensbescherming en privacy in het digitale tijdperk, en de toenemende verwachting van consumenten dat diensten naadloos moeten samenwerken. Het is ook een erkenning dat in een digitale economie, data één van de meest waardevolle grondstoffen is geworden – en dat de controle over die grondstof rechtmatig bij de producent ervan hoort te liggen.
Open Banking in Nederland begon officieel met de implementatie van de Europese richtlijn voor betalingen, bekend als PSD2 (Revised Payment Services Directive), die in februari 2019 in de Nederlandse wetgeving werd opgenomen.
PSD2 stelt twee belangrijke eisen voor Open Banking:
Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, krijgt de derde partij toegang tot de betaalrekening van de rekeninghouder bij een bank. Deze toegang is altijd gratis voor de consument, en kan op elk moment weer worden ingetrokken.
Lees hier: wat is Open Banking en PSD2?
In het Open Banking-landschap onderscheiden we twee belangrijke typen dienstverleners:
De Nederlandsche Bank (DNB) is verantwoordelijk voor het verstrekken van vergunningen aan deze dienstverleners in Nederland. Ook banken mogen deze diensten aanbieden op basis van hun EU-banklicentie.
Nederland heeft een bijzondere positie als het gaat om digitale betalingen. Volgens onderzoek van Mastercard evolueert Open Banking in Nederland tegen een unieke achtergrond van bestaande betaalsystemen:
Tegelijkertijd staat het altijd innovatieve Nederlands niet stil:
Ondanks de sterke digitale infrastructuur in Nederland, verloopt de adoptie van Open Banking anders dan in sommige andere Europese landen:
Hoewel Nederland vooroploopt qua digitaal bankieren en betalingsinfrastructuur, verloopt de adoptie van Open Banking relatief traag. Enkele factoren die hierbij een rol spelen:
Om Open Banking in Nederland verder te ontwikkelen, is samenwerking cruciaal:
Voor Nederlandse bedrijven biedt Open Banking verschillende concrete voordelen:
Open Banking maakt directe bank-naar-bank betalingen mogelijk zonder tussenpersonen zoals kaartnetwerken. Dit leidt tot lagere transactiekosten vergeleken met traditionele betaalmethoden zoals creditcards.
Anders dan bij kaartbetalingen zijn er bij Open Banking-betalingen geen onverwachte terugboekingen, wat de cashflow voorspelbaarder maakt en financiële risico's vermindert.
Betalingen worden direct afgehandeld, vooral wanneer zowel de bank van de betaler als die van de ontvanger Instant Payments ondersteunt. Dit verbetert de cashflow en vermindert het risico op wanbetaling.
Open Banking biedt een naadloze betaalervaring zonder dat klanten kaartgegevens hoeven in te voeren of complexe stappen hoeven te doorlopen. De gebruiker wordt simpelweg doorgestuurd naar zijn vertrouwde bankomgeving.
Met toestemming van de klant kunnen ondernemers via Open Banking waardevolle inzichten krijgen in betalingsgedrag, wat kan helpen bij het verbeteren van marketingstrategieën en het identificeren van kansen voor upselling.
Noda is een gevestigde speler op het gebied van Open Banking in Europa, en ook in Nederland. Als betaalprovider maakt Noda het voor ondernemers mogelijk om de voordelen van Open Banking ten volle te benutten.
Noda werkt samen met vrijwel alle grote Nederlandse banken, waaronder:
De toekomst van Open Banking in Nederland ziet er veelbelovend uit, ondanks de huidige uitdagingen. Volgens de Betaalvereniging Nederland is het Nederlandse betalingsverkeer "al jaren een van de meest geavanceerde en efficiënte ter wereld", maar "stilstand is achteruitgang".
Verwachte ontwikkelingen voor de komende jaren:
Voor ondernemers die willen profiteren van de voordelen van Open Banking, is het nu het moment om te verkennen hoe deze technologie kan bijdragen aan hun bedrijfsdoelstellingen.
Wil je meer weten over hoe Open Banking jouw bedrijf kan helpen groeien? Boek vandaag nog een demo met Noda en ontdek de mogelijkheden.
Ja, Open Banking is onderworpen aan strenge veiligheidsvoorschriften. Derde partijen moeten een vergunning hebben van een relevante toezichthouder, zoals De Nederlandsche Bank, en gebruikers moeten expliciet toestemming geven voor toegang tot hun gegevens.
Alleen bedrijven met een vergunning van De Nederlandsche Bank of een andere EU-lidstaat mogen Open Banking-diensten aanbieden. In het register van DNB staan alle dienstverleners die in Nederland actief zijn met een licentie voor deze diensten.
Ja, veel Open Banking-providers zoals Noda bieden gebruiksvriendelijke oplossingen die weinig tot geen technische kennis vereisen. Er zijn plugins beschikbaar voor populaire e-commerce platforms en checkoutpagina's die eenvoudig te implementeren zijn.
Zowel Open Banking-betalingen als iDEAL maken gebruik van directe banktransacties. Het verschil is dat Open Banking-betalingen via een uniforme Europese standaard werken, terwijl iDEAL specifiek voor de Nederlandse markt is ontwikkeld. Open Banking biedt daarnaast meer mogelijkheden voor datadeling en innovatieve diensten.